lkao Wvrg rdcHfha n,h fodak l;ßkd kñka ye¢kajqkq l=iqudik foaúh újdy lr .ekSu ;=<ska ;yjqre lr.;a 1 jk úu,O¾uiQßh rc;=udg ^1593 - 1604& ish rdcH;ajh ;jÿrg;a ia:djr lr .ekSug o<od jykafiaf.a wdYs¾jdoh w;HjYH jk neõ fmkS .sfha h' o<od jykafia fï jk úg jev jdih lf<a l=reúg fldr<fha fo,a.uqj rc uyd úydria:dkfha oeä wdrlaIdj uOHfhah' o<od jykafia t;ekg jevu lrùu o wmQ¾j l;djls'
1505 mD;=.SiSkaf.a meñ”u isÿùug wdikakfha fldÜfÜ rclï lf<a 6 jk mrdC%undyq rc;=ud h' o<od jykafia fldaÜfÜ rdcHh ;=< bÈlrjk ,o o<od ud,s.dfjys wdrlaIs;j jev úiqfõ h' o<od jykafia Ndrj isáfha ysßmsáfha rd< kue;s m%NQjrfhls' Èkla rd;S% ySfkka fmkS isá foú flfkla ysßmsáfha rd<g m%ldY lf<a fldaÜfÜ l,df,a fkdysgqjd o; ueof.k m, hkak rdf<a hkqfjka h' lreKq f;areï .ekSfï § jydu oka; Od;+ka jykafia o /f.k m%foaYfhka bj;aj hEug lrk ,o b`.shla nj jegyS .sfha h' ysßmsáfha rd< isoaêfha jeo.;alu ms<sn|j rc;=udg o mjid o<od jykafia wdrlaIdj Wfoid l=reúg fldar<fha fo,a.uqj rc uyd úydria:dkfha l=ryka .,la hg ie`.ùh'
1593 lkao Wvrg rdcHfha n,hg m;a jQ 1 jk úu,O¾uiQßh rc;=ud fojk., r;kd,xldr ysñmdKkaf.a wkqYdikd mßÈ fo,a.uqj úydrfhka o<od ysñhka fixlv., rdcOdksh lrd jevujd .;af;a h' o<od jykafia fjkqfjka ukrï ud,s.djla lr jQ rc;=ud tu ud,s.dfõ jev ksujk f;la o<od jykafia wïmsáfha o¿laf.d,a, rc uyd úydrfha úfYaI uKavmhl ;ekam;a fldg wdrlaId lf<a h'
fufia i,ld n,k úg Y%S oka; Od;+ka jykafia j¾;udkfha jev jikd o<od ud,s.dj m<uqjk úu,O¾uiQßh rc;=ud úiska mQcd lrk ,oaola fõ'
2 jk rdcisxy rc;=ud ^1634 - 1686& n,hg m;aùfuka miqj kj fouy,a o<od ukaÈrhla lrjd oka; Od;+ka jykafia tys ;ekam;a lf<a h'
Bg miqj 2 jk úu,O¾uiQßh rc;=ud ^1686 - 1706 & ;=ka uy,a m%didohla lrjd" o¾YkSh lr`vqjla o ;kjd tys rka wdf,am fldg kjr;ak ueKsla Tínjd o<od jykafia tys ;ekam;a lf<a h'
oka; Od;+ka jykafia fjkqfjka ùr mrdC%u kf¾kao%isxy rc;=ud ^1706 - 1738& kej;;a fouy,a ud,s.djla bÈlf<a h' wo;a o<od jykafia jev jikafka kf¾kao%isxy rc;=ud bÈ l<d jQ tu ud,s.fha h'
úch rdcisxy rc;=ud ^1738 - 1746& o<od ukaÈrh úis;=re j¾Kj;a jia;%fhka w,xldr fldg iqúfYaI mQcdjla lf<ah' lS¾;s Y%S rdcisxy rc;=ud ^1746 - 1779& úfYaIfhkau jeo.;a jkafka fmryr meje;aùfï C%uh wo mj;sk ;;a;ajhg fjkia lsÍfï jeo.;a ls%hdud¾.hla wkq.ukh l< ksidh' w;s úYsIag ixialD;sl wx.hkaf.ka wkQkj kd:" úIaKq" l;r.u" m;a;sks hk foajd, i;f¾ fmryr;a" o<od ud,s.dfõ fmryr;a tlu oel=ïl¿ fmryrla njg ixúOdkh jQfha lS¾;s Y%S rdcisxy rc;=udf.a md,k ld,fha mgka h' rdcdê rdcisxy rc;=ud o^ 1779 - 1797& o<od ysñhkg Wiia whqßka mQcd mj;ajd ;sfí'
o<od ud,s.dfõ f.dvke.s,s ixlS¾Khg kj wx. tl;= lrñka o¾YkSh mßirhla f.dvkexùug ls%hd l< Y%S úl%u rdcisxy rc;=ud ^1797 - 1815& ud,s.djg ngysr foiska m;a;sßmamqj kue;s úis;=re wgmÜgï f.dvke.s,a,la o tla lf<a h' m;a;sßmamqj foafõkao% uQ,dpdÍkaf.a ie,iqulg wkqj ks¾udKh fldg ;sfí' ud,s.dfõ fmd;a.=, jYfhka o y÷kajkafka m;a;sßmamqjhs'
o<od jykafia jev jik ud,s.dfõ fouy,a f.dvke.s,af,a bÈßmi fldgi fyaúis uKavmhhs' ud,s.dfõ f;ajdj meje;afjk wjia:dfõ § fyaúis jdokh lrkafka fuys isgh'
fyaúis ukaÈrhg kqÿßka wUrdj yuqfõ' uqÿk ìïf.hla fuka ljdldrh' ì;a;sj, u,a w;ska .;a jkaokd lrejkaf.a is;=jï fm<ls'
fyaúis uKavmfhka m;a;sßmamqjg kef.k mäfm<g ol=KKq mi we;s úydr ukaÈrh m,af,ud,h hkqfjka ye¢kafõ' nqÿms<su iy lrඬq rdYshla tys ;ekam;a lr ;sfí' rdcdêrdcisxy rc;=ud ;u YÍr m%udKh wkqj ;kjd ud,s.djg mQcd lrjk ,o iaj¾Kdf,ams; nqÿms<suh o fuys olakg ,efí' fo,a.uqj rc uyd úydria:dkfha isg 1 jk úu,O¾uiQßh rc oji o<od jykafia uykqjr jevujd f.k tau msKsi mdúÉÑ l< uxcqidjo m,af,ud,h úydr ukaÈrfhys ;ekam;a lr we;'
fyaúis uKavmfha wfkla miska uola Wia jQ ìul ia;+mhla f.dvkxjd we;' o<od jykafiag m%odkh lrk ,o úúO mQcd jia;= ksoka fldg we;s fuu ia;+mh 1863 - 1882 ld,fha ud,s.dfõ Èhjvk ks,fï OQrh oerE ÿkqú, Èidj úiska lrjkq ,enQjls'
1936 ã'î' kq.fj, Èhjvk ks,fï ;=ud úiska lrjk ,o úYd, f;uy,a ukaÈrh jev bkak ud,s.djg kef.kysr foiska msysgd we;'
jev bkak ud,s.djg fomiska we;s ;j;a úYd, f.dvke.s,s folls' 1956 nqoaO chka;s W;aijh ksñ;af;ka rcfha úhoñka bÈ lrk ,oaols' o<od jykafia jev bkakd ud,s.dj msheiaig by<ska rka úhk f.dvkexjQfha wd¾' fma%uodi ckdêm;s;=udf.a kshuh hgf;a fijK wruqo,a wkq.%yfhks' Bg l,ska tys mej;sfha W¿ fiú,s l, mshiails' ckdêm;s wd¾' fma%uodi uy;d th fjkia fldg ukdj b;d o¾YkSh f,i Èiafjk mßÈ fuu jákd wdrlaIs; rka úhk ilia lr ÿkafka h'
Wmqgd .ekSu nqÿirK mqj;amf;ks
1505 mD;=.SiSkaf.a meñ”u isÿùug wdikakfha fldÜfÜ rclï lf<a 6 jk mrdC%undyq rc;=ud h' o<od jykafia fldaÜfÜ rdcHh ;=< bÈlrjk ,o o<od ud,s.dfjys wdrlaIs;j jev úiqfõ h' o<od jykafia Ndrj isáfha ysßmsáfha rd< kue;s m%NQjrfhls' Èkla rd;S% ySfkka fmkS isá foú flfkla ysßmsáfha rd<g m%ldY lf<a fldaÜfÜ l,df,a fkdysgqjd o; ueof.k m, hkak rdf<a hkqfjka h' lreKq f;areï .ekSfï § jydu oka; Od;+ka jykafia o /f.k m%foaYfhka bj;aj hEug lrk ,o b`.shla nj jegyS .sfha h' ysßmsáfha rd< isoaêfha jeo.;alu ms<sn|j rc;=udg o mjid o<od jykafia wdrlaIdj Wfoid l=reúg fldar<fha fo,a.uqj rc uyd úydria:dkfha l=ryka .,la hg ie`.ùh'
1593 lkao Wvrg rdcHfha n,hg m;a jQ 1 jk úu,O¾uiQßh rc;=ud fojk., r;kd,xldr ysñmdKkaf.a wkqYdikd mßÈ fo,a.uqj úydrfhka o<od ysñhka fixlv., rdcOdksh lrd jevujd .;af;a h' o<od jykafia fjkqfjka ukrï ud,s.djla lr jQ rc;=ud tu ud,s.dfõ jev ksujk f;la o<od jykafia wïmsáfha o¿laf.d,a, rc uyd úydrfha úfYaI uKavmhl ;ekam;a fldg wdrlaId lf<a h'
fufia i,ld n,k úg Y%S oka; Od;+ka jykafia j¾;udkfha jev jikd o<od ud,s.dj m<uqjk úu,O¾uiQßh rc;=ud úiska mQcd lrk ,oaola fõ'
2 jk rdcisxy rc;=ud ^1634 - 1686& n,hg m;aùfuka miqj kj fouy,a o<od ukaÈrhla lrjd oka; Od;+ka jykafia tys ;ekam;a lf<a h'
Bg miqj 2 jk úu,O¾uiQßh rc;=ud ^1686 - 1706 & ;=ka uy,a m%didohla lrjd" o¾YkSh lr`vqjla o ;kjd tys rka wdf,am fldg kjr;ak ueKsla Tínjd o<od jykafia tys ;ekam;a lf<a h'
oka; Od;+ka jykafia fjkqfjka ùr mrdC%u kf¾kao%isxy rc;=ud ^1706 - 1738& kej;;a fouy,a ud,s.djla bÈlf<a h' wo;a o<od jykafia jev jikafka kf¾kao%isxy rc;=ud bÈ l<d jQ tu ud,s.fha h'
úch rdcisxy rc;=ud ^1738 - 1746& o<od ukaÈrh úis;=re j¾Kj;a jia;%fhka w,xldr fldg iqúfYaI mQcdjla lf<ah' lS¾;s Y%S rdcisxy rc;=ud ^1746 - 1779& úfYaIfhkau jeo.;a jkafka fmryr meje;aùfï C%uh wo mj;sk ;;a;ajhg fjkia lsÍfï jeo.;a ls%hdud¾.hla wkq.ukh l< ksidh' w;s úYsIag ixialD;sl wx.hkaf.ka wkQkj kd:" úIaKq" l;r.u" m;a;sks hk foajd, i;f¾ fmryr;a" o<od ud,s.dfõ fmryr;a tlu oel=ïl¿ fmryrla njg ixúOdkh jQfha lS¾;s Y%S rdcisxy rc;=udf.a md,k ld,fha mgka h' rdcdê rdcisxy rc;=ud o^ 1779 - 1797& o<od ysñhkg Wiia whqßka mQcd mj;ajd ;sfí'
o<od ud,s.dfõ f.dvke.s,s ixlS¾Khg kj wx. tl;= lrñka o¾YkSh mßirhla f.dvkexùug ls%hd l< Y%S úl%u rdcisxy rc;=ud ^1797 - 1815& ud,s.djg ngysr foiska m;a;sßmamqj kue;s úis;=re wgmÜgï f.dvke.s,a,la o tla lf<a h' m;a;sßmamqj foafõkao% uQ,dpdÍkaf.a ie,iqulg wkqj ks¾udKh fldg ;sfí' ud,s.dfõ fmd;a.=, jYfhka o y÷kajkafka m;a;sßmamqjhs'
o<od jykafia jev jik ud,s.dfõ fouy,a f.dvke.s,af,a bÈßmi fldgi fyaúis uKavmhhs' ud,s.dfõ f;ajdj meje;afjk wjia:dfõ § fyaúis jdokh lrkafka fuys isgh'
fyaúis ukaÈrhg kqÿßka wUrdj yuqfõ' uqÿk ìïf.hla fuka ljdldrh' ì;a;sj, u,a w;ska .;a jkaokd lrejkaf.a is;=jï fm<ls'
fyaúis uKavmfhka m;a;sßmamqjg kef.k mäfm<g ol=KKq mi we;s úydr ukaÈrh m,af,ud,h hkqfjka ye¢kafõ' nqÿms<su iy lrඬq rdYshla tys ;ekam;a lr ;sfí' rdcdêrdcisxy rc;=ud ;u YÍr m%udKh wkqj ;kjd ud,s.djg mQcd lrjk ,o iaj¾Kdf,ams; nqÿms<suh o fuys olakg ,efí' fo,a.uqj rc uyd úydria:dkfha isg 1 jk úu,O¾uiQßh rc oji o<od jykafia uykqjr jevujd f.k tau msKsi mdúÉÑ l< uxcqidjo m,af,ud,h úydr ukaÈrfhys ;ekam;a lr we;'
fyaúis uKavmfha wfkla miska uola Wia jQ ìul ia;+mhla f.dvkxjd we;' o<od jykafiag m%odkh lrk ,o úúO mQcd jia;= ksoka fldg we;s fuu ia;+mh 1863 - 1882 ld,fha ud,s.dfõ Èhjvk ks,fï OQrh oerE ÿkqú, Èidj úiska lrjkq ,enQjls'
1936 ã'î' kq.fj, Èhjvk ks,fï ;=ud úiska lrjk ,o úYd, f;uy,a ukaÈrh jev bkak ud,s.djg kef.kysr foiska msysgd we;'
jev bkak ud,s.djg fomiska we;s ;j;a úYd, f.dvke.s,s folls' 1956 nqoaO chka;s W;aijh ksñ;af;ka rcfha úhoñka bÈ lrk ,oaols' o<od jykafia jev bkakd ud,s.dj msheiaig by<ska rka úhk f.dvkexjQfha wd¾' fma%uodi ckdêm;s;=udf.a kshuh hgf;a fijK wruqo,a wkq.%yfhks' Bg l,ska tys mej;sfha W¿ fiú,s l, mshiails' ckdêm;s wd¾' fma%uodi uy;d th fjkia fldg ukdj b;d o¾YkSh f,i Èiafjk mßÈ fuu jákd wdrlaIs; rka úhk ilia lr ÿkafka h'
Wmqgd .ekSu nqÿirK mqj;amf;ks
0 comments:
Post a Comment