uykqjr wo oelsh yels Y%S o<od ud,s.dj uykqjr k.rfha bÈ jQ miajeks o<od ud,s.djhs' óg fmr ;snQ o<od ud,s.d y;rla Èrdm;a ùu mri;=re wdl%uK ksid úkdY ù we;' wo uykqjr olakg we;s tu k.rfha bÈ jQ miajeks o<od ue÷r msysá ia:dkh b;d jeo.;a fjhs' k.rfha by<u ìïlv fï wjg me;sr we;' Wvj;a;lef,a rdclSh ;yxÑ lef,a udhsfï th bÈ úh' tod Wvjdi,j;a; ;yxÑ lef,a b;d úYd, m%foaYhl me;sÍ ;snQ w;r ta nysrjlkao" .kafkdarej lkao yryd yka;dk le,Ejgo wfkla me;af;ka f,aje,a," m,af,alef,a isg rkafoKs., f;la me;sr .sh m,af,alef,a le,Ejgo iïnkaO ù tlu jk frdola f,i me;sr ;sìKs' bx.%Sis hq.fha fldams j.dj i|yd k.rh wjg jkdka;r t<s lrk ,ÿj tlu jkdka;r úkdY ù ;ekska ;ek l=vd jk frdoj,a b;sß úh' k.rh YS>% f,i ckdjdi ùu ksid b;sßj ;snQ jk frdoj,a o ñksia ckdjdij,g hg úh' tod úYd, ìul me;sr ;snQ Wvjdi,j;a; fyj;a Wvj;a; le,Efjka .,d wd iS;," msßiqÿ c, W,am;a rc jdi," o<od ud,s.dfõ i;r foajd, yd k.rfha wjYH;d i|yd Ndú; úh'
Wvjdi,j;a; rlaIs;fhka .e¨ T!Iëh .=Kfhka hq;= iS;, c,h fhdodf.k Y%S úl%u rdcisxy rcq ^1798-1815& foafõkao% uQ,dpdßhd m%Odk Ys,amSka ,jd rcq yd rc ìijqkaf.a Èh kEu i|yd W,ameka fmdl=K o<od ue÷r bÈßmsg bÈ lf<ah' 1815 bx.%SiSka fï jkik ,ÿj h<s;a 1828 g¾k¾f.a ie,eiaula wkqj W,ameka fmdl=K noduj,ska jid ta u; l¿.,a" .fvd,a" oej ñY% fouy,a oejeka; mqia;ld,hla bÈ lr we;' th 1857§ újD; flßK' bx.%SiSka jid oeuQ tu W,ameka fmdl=K" fouy,a mqia;ld,h tfiau ;sìh§ uE;l ixialD;sl ;%sfldaKh u.ska h<s;a ydrd u;= lr we;' fuu W,ameka fmdl=K ta wkqj wä 30la muK È. wä 20la muK m<, wä 6la muK .eUqre leghï iys; tlla úh'
wïmsáh l÷j,ska we/ö .,d wd yS,amekal÷rg" ÿkquඬ,dj fyj;a jdlf¾ l÷j,ska .,d wd c, Odrdj o tl;= ù wo fnda.ïnr lsßuqyqo msysá ìfï tod thg fmr meje;s áf.d,afj, fj,ahdh ueÈka yS,amekal÷r .,d wjq;a tys frdkauv iys; c,h uyu¿fõ my< fldgfia ;ekam;a lrñka o<od ud,s.dj kd: foajd,h foig .,d .sfhah' uyu¿fõ my< fldgfia yS,amekal÷frka .,d wd ireidr mi ;ekam;a ù j.=re ìula ks¾udKh ù ;snQ w;r fuu j.=re ìu w, fldf<a hk kdufhka m%isoaOj ta j.=re ìu u; w, fld< hdhla jeù me;sÍ ;sìKs' fï w, fld< hdh uq,a fldgf.k rdcdj,sh me/Ks msgm;l fnda.ïnr lsßuqyqo w,fld< jej hkqfjka y÷kajd we;'
wo o<od ud,s.dj bÈßmsg olakg we;s Èh w., Y%S úl%u rdcisxy rcq ^1798-1815& foafõkao% uQ,dpdßhd ,jd lrjQjls' tod th o<od ud,s.dfõ isg oekg úkdYj we;s fndrjej olajd Èh w., Èf.a fndrfõ ùÈh Tiafia ie;emqï ld,la muK ÿrg .,d .sfhah' wo o<od ue÷r bÈßmsg we;s Y%S úl%u rdcisxy rcq lrjQ Èh w.,g fmr o<od ue÷r bÈßmsg me/Ks Èh w.,la ;sî we;' Wvj;a;d lef,ka .e¨ c, W,am;a yd uy u¿j yryd .,d wd yS,amekal÷f¾ c,h tl;= ù fuu me/Ks Èh w., o<od ue÷r bÈßmi isg fndrjej olajd .,d .sh nj is;sh yelsh' tod o<od ue÷r" fixlv., k.rh jgd l÷fy,a" jkdka;rj,ska msÍ ;snQ ksid k.rfha .,d .sh Èh Odrd jeä úh' tajd mú;% úh' le,E úkdYh iu. c, W,am;ao úkdY jkakg úh'
fixlv., k.rh uq,skau ìys jQfha .ula jYfhks' bkamiq hqo n,fldgqjla jYfhks' wia.sß ;,am; yd wia.sß Wm; wkqj l=reKE., y;r jeks mrdl%undyq rcq l, ^1310-1325& fuu n,fldgqj tu rcqf.a nEkd jQ Y%S j¾Ok m%;srdc úiska l%s'j' 1312 § hqo n,fldgqjla f,i bÈ lrkq ,en we;'
.ïm< w.kqjrj meje;s wjêfha§ .ïm< ;=kajeks úl%undyq rcqf.a ^1356-1371& úfõlh .; lsÍu i|yd ikaiqka m%shxlr mßirhla ;snQ fixlv., uq,skau k.rhla f,i ÈhqKq lr we;' .ïfmd< ;=kajeks úl%undyq rcq fuu k.rh bÈ lf<a iqn klaI;% fhda.hla wkqjhs' k.rh iE§ug ìu lKsk úg iqÿ bÈnqjl= u;= jQfha jdikdfõ ixfla;hla f,isks' fuu iqÿ bÈnqjd ;=kajeks úl%undyq rcq úiska fmdl=Kla idojd thg ouk ,o nj lshefjhs' fuu iqÿ bÈnqjd iys; fmdl=K È.= l,la meje;s w;r miq l, th u; j¾;udk o<od ue÷r bÈ jQ nj tlawoyils' ;j;a woyila wkqj fuu iqÿ bÈnqjd iys; fmdl=K j¾;udk fnda.ïnr lsßuqyqo iE§fï§ thg tla ù we;'
fixlv., l, ,shejqKq ksoka jÿ, .%ka:h wkqj o<od ue÷r iE§fï§ ta hg jákd jia;=j" T!IO" n,.;= o%jH hg lr we;' ta tu ia:dkfha wdrlaIdj i|ydh' .ïm< ;=kajeks úl%undyq rcq l, bÈ l< iqÿ bÈnqjd iys; l=vd fmdl=K u; j¾;udk o<od ue÷r bÈ jQjdo@ ke;akï Wvj;a; lef,a le,Efjka .,d wd iS;, mú;% T!Iëh c,h msysá iajdNdúl l=vd ú,la u; o<od ue÷r bÈ l<do hkak meyeÈ,s lr.; hq;=h'
oeka we;s miajeks o<od ue÷r uq,skau fuys bÈ lf<a l=Kavidf,a w.kqjr lr.;a Y%S ùr mrdl%u kf¾kao%isxy rcqh' ^1707-1739& ta ms<sn| È. úia;rhla pQ,jxYfha oelafjhs' n,.;= wdrlaIl o%jH ksoka fldg iajdNdúl c, ;gdlhla ueo fuu o<od ue÷r ks¾udKh lr we;' j¾I 1765 jEka Bla t,a, l< ´,kao m%ydrfhka o<od ue÷rg úYd, ydkshla isÿ úh' fï ksid lS¾;s Y%S rdcisxy rcq ^1747-1782& ´,kaohka úkdY l< o<od ue÷r kej; uq¿ukskau wÆ;ajeähd lsÍug È.= ld,hla .;af;ah' h<s o<od ue÷r újD; jQfha l%s'j' 1770 fjila mqr mif<diajl odh'
fï ksid iuyr uQ,dY% j, fuu o<od ud,s.dj lS¾;s Y%S rdcisxy rcq lrjQ nj igyka fjhs' ta wr §¾> m%;sixialrKh ksidh' tfy;a YHdfudaiïmodj; .%ka:h lshkqfha ´,kaohka jekiQ me/Ks o<od ue÷r wi, lS¾;s Y%S rcisxy rcq wÆ;a o<od ue÷rla bÈ fldg me/Ks o<od ue÷f¾ ;snQ o<od ysñ wÆ;a o<od ue÷rg jevu jQ njhs' fï wkqj ´,kaohka jekiQ o<od ue÷r lS¾;s Y%S rdcisxy rcq h<s bÈ l< w;r ta wi,u wÆ;a o<od ue÷rla lrjd o<od ysñ me/Ks o<od ue÷frka 1770§ wÆ;a o<od ue÷rg jevujd we;'
iajdNdúl ú,la ueo bÈ jQ o<od ue÷f¾ wjg mßirh le,E t<s ù ckdjdi ù f;;a nj is£ úh<s úh' me/Ks iajdNdúl ú,a ;,dj we;af;a o<od ue÷rg hgm;ajh' o<od ue÷f¾ uq¿;ekaf.h me;af;a leKSïj,§ u;= jQ .,a leghï me/Ks f.dvke.s,s fldgia leghï fldgia W,ameka fmdl=K me;a; bÈßfha m%o¾Ykhg ;nd we;' tys wä 15l muK .eUqre c,h iys; <s|la oelsh yelsh' fuu <sf|a c, uÜgu o<od ue÷rg hg jQ iajdNdúl ú,a ;gdlfha c, uÜgu wkqj mj;sk nj ms<s.efkhs' fjk;a jpkj,ska lsjfyd;a o<od ue÷r bÈ lr we;s me/Ks iajdNdúl c, ;gdlfha c,h o<od ud,s.dfõ uq¿;ekaf.h me;af;ka wo oelsh yels me/Ks <sf`oka u;= fjhs'
tia'fla' chj¾Ok
Wvjdi,j;a; rlaIs;fhka .e¨ T!Iëh .=Kfhka hq;= iS;, c,h fhdodf.k Y%S úl%u rdcisxy rcq ^1798-1815& foafõkao% uQ,dpdßhd m%Odk Ys,amSka ,jd rcq yd rc ìijqkaf.a Èh kEu i|yd W,ameka fmdl=K o<od ue÷r bÈßmsg bÈ lf<ah' 1815 bx.%SiSka fï jkik ,ÿj h<s;a 1828 g¾k¾f.a ie,eiaula wkqj W,ameka fmdl=K noduj,ska jid ta u; l¿.,a" .fvd,a" oej ñY% fouy,a oejeka; mqia;ld,hla bÈ lr we;' th 1857§ újD; flßK' bx.%SiSka jid oeuQ tu W,ameka fmdl=K" fouy,a mqia;ld,h tfiau ;sìh§ uE;l ixialD;sl ;%sfldaKh u.ska h<s;a ydrd u;= lr we;' fuu W,ameka fmdl=K ta wkqj wä 30la muK È. wä 20la muK m<, wä 6la muK .eUqre leghï iys; tlla úh'
wïmsáh l÷j,ska we/ö .,d wd yS,amekal÷rg" ÿkquඬ,dj fyj;a jdlf¾ l÷j,ska .,d wd c, Odrdj o tl;= ù wo fnda.ïnr lsßuqyqo msysá ìfï tod thg fmr meje;s áf.d,afj, fj,ahdh ueÈka yS,amekal÷r .,d wjq;a tys frdkauv iys; c,h uyu¿fõ my< fldgfia ;ekam;a lrñka o<od ud,s.dj kd: foajd,h foig .,d .sfhah' uyu¿fõ my< fldgfia yS,amekal÷frka .,d wd ireidr mi ;ekam;a ù j.=re ìula ks¾udKh ù ;snQ w;r fuu j.=re ìu w, fldf<a hk kdufhka m%isoaOj ta j.=re ìu u; w, fld< hdhla jeù me;sÍ ;sìKs' fï w, fld< hdh uq,a fldgf.k rdcdj,sh me/Ks msgm;l fnda.ïnr lsßuqyqo w,fld< jej hkqfjka y÷kajd we;'
wo o<od ud,s.dj bÈßmsg olakg we;s Èh w., Y%S úl%u rdcisxy rcq ^1798-1815& foafõkao% uQ,dpdßhd ,jd lrjQjls' tod th o<od ud,s.dfõ isg oekg úkdYj we;s fndrjej olajd Èh w., Èf.a fndrfõ ùÈh Tiafia ie;emqï ld,la muK ÿrg .,d .sfhah' wo o<od ue÷r bÈßmsg we;s Y%S úl%u rdcisxy rcq lrjQ Èh w.,g fmr o<od ue÷r bÈßmsg me/Ks Èh w.,la ;sî we;' Wvj;a;d lef,ka .e¨ c, W,am;a yd uy u¿j yryd .,d wd yS,amekal÷f¾ c,h tl;= ù fuu me/Ks Èh w., o<od ue÷r bÈßmi isg fndrjej olajd .,d .sh nj is;sh yelsh' tod o<od ue÷r" fixlv., k.rh jgd l÷fy,a" jkdka;rj,ska msÍ ;snQ ksid k.rfha .,d .sh Èh Odrd jeä úh' tajd mú;% úh' le,E úkdYh iu. c, W,am;ao úkdY jkakg úh'
fixlv., k.rh uq,skau ìys jQfha .ula jYfhks' bkamiq hqo n,fldgqjla jYfhks' wia.sß ;,am; yd wia.sß Wm; wkqj l=reKE., y;r jeks mrdl%undyq rcq l, ^1310-1325& fuu n,fldgqj tu rcqf.a nEkd jQ Y%S j¾Ok m%;srdc úiska l%s'j' 1312 § hqo n,fldgqjla f,i bÈ lrkq ,en we;'
.ïm< w.kqjrj meje;s wjêfha§ .ïm< ;=kajeks úl%undyq rcqf.a ^1356-1371& úfõlh .; lsÍu i|yd ikaiqka m%shxlr mßirhla ;snQ fixlv., uq,skau k.rhla f,i ÈhqKq lr we;' .ïfmd< ;=kajeks úl%undyq rcq fuu k.rh bÈ lf<a iqn klaI;% fhda.hla wkqjhs' k.rh iE§ug ìu lKsk úg iqÿ bÈnqjl= u;= jQfha jdikdfõ ixfla;hla f,isks' fuu iqÿ bÈnqjd ;=kajeks úl%undyq rcq úiska fmdl=Kla idojd thg ouk ,o nj lshefjhs' fuu iqÿ bÈnqjd iys; fmdl=K È.= l,la meje;s w;r miq l, th u; j¾;udk o<od ue÷r bÈ jQ nj tlawoyils' ;j;a woyila wkqj fuu iqÿ bÈnqjd iys; fmdl=K j¾;udk fnda.ïnr lsßuqyqo iE§fï§ thg tla ù we;'
fixlv., l, ,shejqKq ksoka jÿ, .%ka:h wkqj o<od ue÷r iE§fï§ ta hg jákd jia;=j" T!IO" n,.;= o%jH hg lr we;' ta tu ia:dkfha wdrlaIdj i|ydh' .ïm< ;=kajeks úl%undyq rcq l, bÈ l< iqÿ bÈnqjd iys; l=vd fmdl=K u; j¾;udk o<od ue÷r bÈ jQjdo@ ke;akï Wvj;a; lef,a le,Efjka .,d wd iS;, mú;% T!Iëh c,h msysá iajdNdúl l=vd ú,la u; o<od ue÷r bÈ l<do hkak meyeÈ,s lr.; hq;=h'
oeka we;s miajeks o<od ue÷r uq,skau fuys bÈ lf<a l=Kavidf,a w.kqjr lr.;a Y%S ùr mrdl%u kf¾kao%isxy rcqh' ^1707-1739& ta ms<sn| È. úia;rhla pQ,jxYfha oelafjhs' n,.;= wdrlaIl o%jH ksoka fldg iajdNdúl c, ;gdlhla ueo fuu o<od ue÷r ks¾udKh lr we;' j¾I 1765 jEka Bla t,a, l< ´,kao m%ydrfhka o<od ue÷rg úYd, ydkshla isÿ úh' fï ksid lS¾;s Y%S rdcisxy rcq ^1747-1782& ´,kaohka úkdY l< o<od ue÷r kej; uq¿ukskau wÆ;ajeähd lsÍug È.= ld,hla .;af;ah' h<s o<od ue÷r újD; jQfha l%s'j' 1770 fjila mqr mif<diajl odh'
fï ksid iuyr uQ,dY% j, fuu o<od ud,s.dj lS¾;s Y%S rdcisxy rcq lrjQ nj igyka fjhs' ta wr §¾> m%;sixialrKh ksidh' tfy;a YHdfudaiïmodj; .%ka:h lshkqfha ´,kaohka jekiQ me/Ks o<od ue÷r wi, lS¾;s Y%S rcisxy rcq wÆ;a o<od ue÷rla bÈ fldg me/Ks o<od ue÷f¾ ;snQ o<od ysñ wÆ;a o<od ue÷rg jevu jQ njhs' fï wkqj ´,kaohka jekiQ o<od ue÷r lS¾;s Y%S rdcisxy rcq h<s bÈ l< w;r ta wi,u wÆ;a o<od ue÷rla lrjd o<od ysñ me/Ks o<od ue÷frka 1770§ wÆ;a o<od ue÷rg jevujd we;'
iajdNdúl ú,la ueo bÈ jQ o<od ue÷f¾ wjg mßirh le,E t<s ù ckdjdi ù f;;a nj is£ úh<s úh' me/Ks iajdNdúl ú,a ;,dj we;af;a o<od ue÷rg hgm;ajh' o<od ue÷f¾ uq¿;ekaf.h me;af;a leKSïj,§ u;= jQ .,a leghï me/Ks f.dvke.s,s fldgia leghï fldgia W,ameka fmdl=K me;a; bÈßfha m%o¾Ykhg ;nd we;' tys wä 15l muK .eUqre c,h iys; <s|la oelsh yelsh' fuu <sf|a c, uÜgu o<od ue÷rg hg jQ iajdNdúl ú,a ;gdlfha c, uÜgu wkqj mj;sk nj ms<s.efkhs' fjk;a jpkj,ska lsjfyd;a o<od ue÷r bÈ lr we;s me/Ks iajdNdúl c, ;gdlfha c,h o<od ud,s.dfõ uq¿;ekaf.h me;af;ka wo oelsh yels me/Ks <sf`oka u;= fjhs'
tia'fla' chj¾Ok
0 comments:
Post a Comment